Les
Sources manuscrites de la théorie de la musique (S. IX-XVI)
______________________
UNITED KINGDOM
(GB)
CAMBRIDGE, Corpus Christi College (GB-Ccc)
260
xe s. (seconde moitié). Orig. indéterminée.
Prov. Canterbury, Christ Church – 1-2v BOETH. mus. (exc.) ; 3-18 MUS.
ENCH. ; 18-51v SCOL. ENCH. ; 51v-53v COMM. BR. (exc.) – RISM B III, 4
(1992), p. 3.- RISM B III, 6 (2003).
410 I
xve s. (première moitié). Orig. Angleterre – 1-36
WALT. ODINGT. ; 36 MON. Quia dictum – RISM B III, 4 (1992), p. 4-5.- RISM
B III, 6 (2003).
410 II
xve s. (seconde moitié). Orig. Angleterre – 1-6
IOH. MUR. lib. ; 6v-7 « Moderni cantores antiquorum ab usu
discere... » ; 7v-9v « Verumtamen quilibet discantare
volens... » ; 9v « Alia si vis incipere
discantum... » ; 9v-10 « Nota quod brevis et
tempus... » ; 10r-v « Prima nota ligaturarum
dicitur... » ; 11r-v « Omnis proportio est communiter
dicta... » ; 11v-13v « Pro denominatione proportionum sciendum
est... » ; 13v-15 « It is tho witt that there are
acordance... » (éd. Bukofzer, Diskant, p. 143-146 ;
transcription @
CHMTL)
– RISM B III, 4 (1992), p. 4-5.- RISM B III, 6 (2003).
+ 456
Fin
du xive s. Orig.
Angleterre – mélanges d’astronomie (Ioh. de Sacro Bosco, Alexander de Villa
Dei) ; Ricardus de Bury Philobiblon ; Ps.-Aristote, Secreta
Secretorum.
f.
203r Est primus tonus re la re faque secundus / Tercius est tonus mi
fa mi la quoque quartus / Est quintus tonus fa fa fa la quoque
sextus / Septimus est tonus ut sol octavus et ut fa.
Dant
duo re duo mi duo fa duo sol tibi toni.
Primus
cum sexto fa sol la semper habeto / Tercius octavus ut re fa sicque
secundus / La sol la quartus ut mi sol sit tibi quintus /
Septimus est mi fa sol sic omnes esse recordor.
Primus
dat novem binas retinetque secundus / Tercius sex prebet quartus quoque dat
tibi novem / Tres prebet quintus unam sextus manifestat / Septimus et septem
dat et octavus tibi coniunctus (?)
CAMBRIDGE, Fitzwilliam Museum (GB-Cfm)
Ms. 295
xve s. Orig. Allemagne. Prov. G. F. B. Kloss,
puis Joseph Warren (1804-1881) – BOETH. arithm. ; 10v-24v IOH. MUR. spec.
(A).- RISM B III, 6 (2003).
+ McClean 52 / II
5 f.
Parchemin. 204 x 149 mm. Fin du ixe
s. Orig. Reims ? Epistula anonyma ; Ado Viennensis, Vita hieronymi,
etc. contenu f. 5v
intervalles entre les planètes.- M. R. James, A Descriptive
Catalogue of the McClean Collection of Manuscripts in the Fitzwilliam Museum
Cambridge (Cambridge, 1912), p. 103-105.- Bernhard Bischoff, Katalog
der festländischen Handschriften des neunten Jahrhunderts (Wiesbaden,
1998), vol. I, p. 181.- Susan Rankin, « Naturalis concordia vocum cum
planetis: Conceptualizing the Harmony of the Spheres in the Early Middle
Ages » in : S. Clark & E. E. Leach (éd.), Citation and
Authority in Medieval and Renaissance Musical Culture. Learning from the
learned (Woodbridge, 2005), p. 3-19, part. p. 4 [= f. 5v].
CAMBRIDGE, Gonville and Caius College (GB-Cgc)
428/428
Fin
XIe, début xiie s.
Orig. Italie du Nord ou Sud de la France. Prov. Collection W. Moore – 10
« Unaquaeque ergo qualitas principalis... » – RISM B III, 4 (1992),
p. 5-6.- RISM B III, 6 (2003).
CAMBRIDGE, Jesus College (GB-Cjec)
Q.B.17 (34)
Fin xiie, début xiiie s. Orig. Rievaulx (?),
Angleterre – 109-115v ANON. Cist. I ; 116r-v TON. Cist. (fragm.) – RISM B
III, 4 (1992), p. 6-7.- RISM B III, 6 (2003).
CAMBRIDGE, Magdalene College (GB-Cmc)
Pepys 1236
1459/60-1465.
Orig. Canterbury, Christ Church ? – 104-108v « Epitritus est figura et
pertinet ad accentum... » ; (104v) « De typo et eius natura.
Natura typus ergo dicitur... » ; 109 « Musica docet de numero
sonoro... » – RISM B III, 4 (1992), p. 7-8.- RISM B III, 6 (2003).
CAMBRIDGE, Sidney Sussex College (GB-Cssc)
31 (Delta.2.9)
xive s. Orig. France (Fleury ?, Lorraine ?). Prov.
William Pratt – 98v-119 BOETH. mus. (fragm. ; 119r-v Gerbertus, Scholium
ad Boethii Musicae Institutionis l. II, c. 10 (ed. *Bubnov, Gerberti,
p. 28-30) et Scholium ad Boethii Musicae Institutionis l. II, c. 21 (ed.
*Bubnov, Gerberti, p. 30-31).- RISM B III, 6 (2003).
CAMBRIDGE, Trinity College (GB-Ctc)
O.2.13 (1117)
Fin
du xve s. Orig.
Angleterre – 97v « To sette a lute. Loke that… » (éd. Handschin,
Musiktheorie, 5, p. 2).- RISM B III, 6 (2003).
O.2.53 (1157)
xve s. Orig. Angleterre – « Ffirst ye shall
begynne to set your harpe… » (éd. Handschin, Musiktheorie, 5,
p. 3-4).- RISM B III, 6 (2003).
http://trin-sites-pub.trin.cam.ac.uk/james/viewpage.php?index=677
O.3.38 (1210)
Début
du xvie s. Orig.
Angleterre. Prov. Benjamin Charier (xviiie
s.) – 1-12 « Multiplex genus est quando maior numerus comparatus... » ;
13-18 « Proportio dupla est prima species... » (éd. Th.
Dumitrescu) – RISM B III, 4 (1992), p. 8-9.- RISM B III, 6 (2003).- Theodor
Dumitrescu, John Dygon’s Proportiones
practicabiles secundum Gaffurium.
New Critical Text, Translation, Annotations, and Indices. Urbana et
Chicago : University of Illinois, 2006 (Studies in the History of Music Theory and Literature, 2).
http://trin-sites-pub.trin.cam.ac.uk/james/viewpage.php?index=727
O.3.42 (1214)
Fin
du xiie s. Orig.
Byland, Abbaye cistercienne, Yorkshire – 73v-74v FIST. Cuprum pur ; 82
« Omne organum debet esse cum cantore... » (éd. Chr. Meyer, Sh.
Nishimagi, Tractatuli... [Turnhout, 2011], p. 138) – RISM B III, 4
(1992), p. 9-10.- RISM B III, 6 (2003).
http://trin-sites-pub.trin.cam.ac.uk/james/viewpage.php?index=732
O.9.29 (1441)
1416.
Orig. Angleterre – b « Altior est prima nota que tractum
dat... » ; 1-53 QUAT. PRINC. ; 53v-54v IOH. TORK. decl. ;
55 « Nota quod nulla sillaba potest habere... » ; 55
« Apothoma. Coma. Coma. Diesis. Diesis. Tonus. Semitonium
minus. » ; 55 « Dispondeus (ex.) / Piricheus (ex.)
/ Dactilus (ex.)... » ; 55 « Nota quod quinque sunt
tetracorda... » ; 55v « F Proslambamenos... » ; 55v
« Nota quod prima species diatessaron... » ; 55v-56 « Nota
etiam quod octo sunt concordancie... » ; 56 « Concordantias
scire volentibus in primis notandum est... » ; 56r-v « Sex sunt
toni ex quibus omnis cantus... » ; 56v « Coma est punctum cum
virgula sursum... » ; 56v « Figura proportionum in quantitate
discreta » ; 57-67 GUIDO micr. ; 67v-71v+85 GUIDO reg. ;
72-73 GUIDO prol. ; 73v-78 GUIDO ep. ; 78-83v LIB. ARGUM. ;
83v-85 LIB. SPEC. ; 85v-95 PS.-ODO dial. – RISM B III, 4 (1992), p.
10-13.- RISM B III, 6 (2003).
http://trin-sites-pub.trin.cam.ac.uk/james/viewpage.php?index=975
R.9.23 (824)
xiie s. Orig. Angleterre – 2 Diagramme du grand
système parfait ; 6-74v MACROB. ; 75-92v CALC. – RISM B III, 4
(1992), p. 13.- RISM B III, 6 (2003).
R.14.26 (899)
xve s. Orig. Angleterre – 5v Code d'un
cryptogramme musical ; 6-9 « Numquid in corporibus celi
superioribus... » ; 37 Cryptogramme musical ; 53-54v
« Anima juvenis rationalis... » ; 107-118v IOH. MUR. not. ;
119 « Cantus perfectus perfectus sic figuratur... » ; 119r-v
« Tonus sic discantatur... » ; 119v « Concordantias scire
volentibus in primis notandum est... » ; 120r-v « Ditonus est
consonantia constans ex duobus tonis... » ; 120v-121 « Sex sunt
consonantie quibus omnis cantus ascendendo... » – RISM B III, 4 (1992), p.
14-15.- RISM B III, 6 (2003).
R.14.52 (922)
Fin
du xve s. Orig.
Angleterre – 256 Deux mains de solmisation ; 256 Tableau de rapport
superpartiels ; 256 « Cribrum proportionum » ; 256
« Longa, duplicium, simplicum... » (tableau) – RISM B III, 4
(1992), p. 15.- RISM B III, 6 (2003).
http://trin-sites-pub.trin.cam.ac.uk/james/viewpage.php?index=1149
R.15.22 (944)
1130-1160
(ou 1175-1200 ?). Orig. Angleterre. Prov. Canterbury, Christ Church – 5-101v BOETH.
mus. ; 102-117 GUIDO micr. ; 117-121 GUIDO reg. ; 121r-v
« Omnibus ecce modis... » ; 121v « Clio gesta
canens... » ; 121v-123 GUIDO prol. ; 123-124+131v-134v GUIDO
ep. ; 124r-v « F Proslambanomenos id est acquisitus... » ;
124v-126 BERNO prol. (exc.) ; 126v-127 FIST. Prima fistula I ; 127
FIST. Inter quascumque ; 127 FIST. Longissimam ; 128r-v FIST.
Mensuram et ; 128v FIST. Primam fist. IV ; 128v FIST. Si fistulae
I ; 129 FIST. Fistulae si ; 129-131 SCOL. ENCH. (2 exc.) ; 131
CYMB. Quicumque vult ; 131v CYMB. Sonitum ; 134v VERS. Quisquis
velis ; 134v+136v-137 MON. Prima corda ; 135r-v MON. Prius
dividenda ; 135v MON. Studiosis ; 136r-v MON. Totam tabulam ;
136v-137r « Cantus qui legitime factus... » (MON. Prima corda [exc.])
(éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli... [Turnhout, 2011], p.
31-32) ; 137-138 « Qui monocordi regulam et tonorum
diversitates... » (éd. ibid., p. 43-46) ; 138
« Primus tonus dicitur dorius. Secundus ypodorius... » (éd. ibid.,
p. 139) ; 138 MOD. Omnes authenti (éd. ibid. p. 56-57) ;
138r-v INTERV. Diapason (éd. ibid. p. 33-37) ; 138v « Quinque
tetracorda sunt monocordi... » ; 138v « Archos. Deuteros.
Tritos. Tetrardos. » ; 138v-139 « Proslambanomenos id est
adquisitus... » ; 139 « Unusquisque sonus autenticus a suo
finali... » (éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli...
[Turnhout, 2011], p. 86) ; 139-140 « Ut aiunt periti artis
musice... » (éd. ibid., p. 27-31) ; 140 Echelle des sons
(éd. ibid., p. 139) ; 140 « Primus tonus incipit suum
seculorum... quinto sexto nil tale invenitur » – RISM B III, 4 (1992), p.
15-20.- RISM B III, 6 (2003).- Hirschmann, Accessus, 2001, p. 145 ;
Hochadel, Commentum, 2002, p. XXVII.
http://trin-sites-pub.trin.cam.ac.uk/james/viewpage.php?index=1175
CAMBRIDGE, University Library (GB-Cu)
Gg. v. 35 (cat. 1567)
xie s. Orig. Canterbury, Abbaye Saint-Augustin –
263-272v HUCBALD ; 272v FULGENT. (exc.) ; 272-276 MUS. ENCH.
(exc.) ; 276 SCOL. ENCH. (exc.) ; 437v « Diapente et diatessaron
symphonia… » (éd. Bernhard, Clavis Gerberti, I, p. 26-31) –
RISM B III, 4 (1992), p. 20-21.- RISM B III, 6 (2003).
Ii. 3. 12
1120-1150
origine et. Prov. Canterbury, Christi Church – 1-60 BOETH. arithm. ;
61v-134v BOETH. mus.- RISM B III, 6 (2003).- Hochadel, Commentum, 2002,
p. XXVII.
DURHAM, Dean and Chapter Library (GB-DRdc)
Ms. B. II. 11
Fin
du xie s. (avant
1096). Orig. Angleterre. Prov. Guillaume, premier évêque de Durham (mort en
1096) – 107rb-107vb MON. Mon. ench. ; 107vb MON. Totam tabulam ;
108ra GUIDO Micr. (exc.) – RISM B III, 4 (1992), p. 21.- RISM B III, 6 (2003).
Ms. Hunter Octavo 100
c.
1100-1125. Orig. Angleterre – 41v GUIDO Micr. (exc.) ; 41v-42 MON Totam
tabulam (exc.) ; 42 GUIDO Micr. (exc.) – RISM B III, 4 (1992), p. 21-22.-
RISM B III, 6 (2003).
DURHAM, University Library (GB-DRu)
+ MS Cosin V.V.4
Fin xiie-xiiies. Orig. Angleterre, dans un milieu
franciscain (?). Prov. John Bell, s.xvi/xvii, ff. 178v, 207 ; Deus
providebit. J. Wood, s. xvii, ff. 2, 3 ; Geo. Davenport Donum Jo.Wood
Clerici. 1670., f. 2 – Recueil de sermons. Mélanges d'astrologie, de musique et
de métrique.- 199v-205 Compilation de musica speculativa (PS.-THOMAS
AQU. II). Inc. « Quoniam inter vii. liberales artes. Musica primatum optinet.
testante boecio... » Expl. « ... constet ex pluribus uocibus
quam ex vi. ergo plures sunt uoces quam vi. » (cf. CH-Bu
F.IX.54, f. 5-8v ; GB-CAbl Ms. 1 ; I-Rvat Vat. Lat.
4357, 60v-54). 205-207 Inc. « Incipientes cognoscere naturam omnium
cantuum ... » Expl. « ... si cantus debeat
descendere. » 207v-208v Inc. « Quid sit inter tongos et sonos.
inter tonos et epogdoos. ... » (cf. Musica enchiriadis, cap.
IX) Expl. « ... spaciis melo sunt apti. » – http://www.dur.ac.uk/Library/asc/medmss/apvv4.htm
(description).- Bernhard,
Thomas,
2006, p. 68, 69.
EDINBURGH, Royal Observatory (GB-Eo)
Cr. 2. 199
1443.
Orig. Allemagne – 1-12 IOH. MUR. spec..- RISM B III, 6 (2003).
EDINBURGH, University Library (GB-Eu)
318
Fin
du xve s. Orig.
Allemagne. Prov. Guglielmo Libri ; Vente Sotheby & Wilkinson, du 1er
avril 1859 ; cf. Catalogue of the Extraordinary Collection of Splendid
Manuscripts (...) Formed by M. Guglielmo Libri ([London], 1859), p. 155 n°
703 – 1-6v « Circa noticiam musice sciencie queritur primo quid sit musica
et secundo unde dicatur… » ; 9-19v « Nunc sequitur libellus
continens in se aliqua brevia… Et ergo primo est notandum musica sic
describitur… » (19r-v HERMANN. mod.) ; 21-31v « De musica
tracturi quae inter septem artes liberales connumeratur… » (24r-25r
HERMANN mod.).- RISM B III, 6 (2003).- Bernhard, Hermannus, p. 120.
GLASGOW, University Library - Hunterian
Museum (GB-Gu)
461 (V.6.11)
1411.
Orig. France – 34v-37 BOETH. Mus. (Abbreviatur) ; 38-42 TRAD. Mur.
I ; 42v-65 IOH. MUR. spec. (A/B) – RISM B III, 4 (1992), p. 22-23.- RISM B
III, 6 (2003).
HEREFORD, Cathedral Library (GB-H)
Ms. P.IX.7
1262-1268.
Orig. Hereford. Prov. église de Mordiford – 364v « Septem sunt principaes
mutationes et hee sunt demonstrationes earum… » ; « Voces
mutandi cupiens cognoscere formam... » ; « Fit tonus sic
ut re ut aut re mi re uel fa sol la... » ; HERMANN. mod. – RISM B
III, 6 (2003).
LINCOLN, Cathedral Library (GB-LI)
Ms. 229 (B.6.7)
Fin
du xive s. Orig.
Angleterre – 128v-132 METROL. – RISM B III, 4 (1992), p. 23-24.- RISM B III, 6
(2003).
LINCOLN, Lincolnshire Archives Office (GB-LIa)
Maddison deposit 2/4
xiiie s. Orig. Angleterre. Fragments – 2
« Sciendum est quod octo sunt toni... » ; 4 « Si cantus
ascendat in octavam... » – RISM B III, 4 (1992), p. 24-25.- RISM B III, 6
(2003).
LONDON, British Library (GB-Lbl)
Add. 4909
xviiie s. (avant 1731) Orig. Angleterre. Copie de GB-Lbl
Cotton Tib. B.IX. – 1-11 ROB. HANDLO ; 11v-14v TRACT. FIGUR. ;
14v-17v AEGID. MUR. ; 17v-31v « Circa primum sciendum quod musica est
liberalis scientia... » (transcription @ TML [17v-20r], @ TML [20v-26v], @ TML [26v-31v]) ; 31v-56 QUAT. PRINC. (exc.) ;
56v-93 ANON. COUSS. IV ; 93-94v INTERV. Sit #-O ; 94v-96v CONTR. Est
autem ; 98-104v ANON. London. I ; 105-106 WALT. ODINGT. (exc.) – RISM
B III, 4 (1992), p. 25-27.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 4911
Vers
1540. Orig. Ecosse – 1-129 « Qvhat is mensural music ? Music mensural (as
Ornitoparchus)... » (trasncription cf. @ CHMTL) – RISM B III, 4
(1992), p. 27-29.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 4912
xviiie s. Orig. Angleterre. Copie de GB-Lbl Lansdowne
763. – cf. GB-Lbl Lansdowne 763 – RISM B III, 4 (1992), p. 29-30.- RISM
B III, 6 (2003).
Add. 4913
Fin
du xve s. Orig. Italie
? France ? – 2-71v FR. GAFUR. theor. – RISM B III, 4 (1992), p. 31.- RISM B
III, 6 (2003).
Add. 4915
xviiie s. Orig. Angleterre. Copie de GB-Obc
173A, f. 82-119v. – cf. GB-Obc 173A. – RISM B III, 4 (1992), p. 31.-
RISM B III, 6 (2003).
Add. 4920
1510.
Orig. Italie – 1 « Prima carens cauda sit longa... » ; 2-37v G.
Spataro, Utile et breve regule di canto ; 38-39 « Nota que
cantando se trovaray nel canto afigurato... » ; 39v « Unisonus
quinta octava... » ; 39v « Ad fare contrapuncto ad videndum
sopra el canto piano... » ; 41v « Si naturam cupis scire mentem
perlege lector... » – RISM B III, 4 (1992), p. 32-33.- RISM B III, 6
(2003).
Add. 8866
c.
1425-1450. Orig. Angleterre – 4-64 QUAT. PRINC. ; 64 METROL. (exc.) ;
64r-v « Sinemenon est figura quedam et dicitur
coniunctatio... » ; 64v-86 IOH. HANB. sum. – RISM B III, 4 (1992), p.
33.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 10335
Fin
du xie - début du xiie s. Orig. Italie du Nord
notation/écriture : « La notation appartient au groupe des notations
en usage dans le bassin du Pô moyen ; elle est disposée sur portée
utilisant les couleurs rouge et jaune. La notation du répons Justum deduxit
V/ Immortalis, ajouté au f. 29v, est un peu différente, mais appartient
encore à l’Italie du Nord » (Huglo, Tonaires, p. 198) – 1-10v
GUIDO micr. (fragm.) ; 11 GUIDO prol. (fragm.) ; 11r Tonus Semitonus
ditonus semiditonus (exemples d’intervalles ; éd.
Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli... [Turnhout, 2011], p.
177) ; 11-14v GUIDO ep. (exc.) ; 14v PS.-ODO prol ; 14v GUIDO
reg. (exc.) ; 14v-22v PS.-ODO dial. ; 22v-30 tonaire (éd. CSM 37, p.
76-128 [ms. L]) ; 30v « G<amma> Tonus A tonus B
semitonus... » (éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli...
[Turnhout, 2011], p. 177) – RISM B III, 4 (1992), p. 33-35.- RISM B III, 6
(2003).
Add. 10336
1500.
Orig. Oxford ? – 6-18 IOH. MUR. lib. ; 18v-31 De typo et eius natura ;
31v-57v « Omnis numerus circum se positorum... » ; 58-62v
« Quid est proportio ? Est duarum quantitatum eiusdem
generis... » ; 62v-73v IOH. HOTH. mens. II ; 74-81v « Haec
algorismus ars presens dicitur... » ; 84-97v « Omnis proporcio
vel est communiter dicta vel proprie... » ; 97v-98 « Rede to
blacke ys sesquealtra as... » ; 98v-99 « Moyses dixit repertorem
huius artis musice... » ; 99v « Proportio semiditoni est
proportio superquintipartiens... » ; 100r-v « Secundum figuras
et secundum exigentiam figurarum... » ; 100v-102 « Ditonus fit
ex duobus tonis immediate coniunctis... » ; 102v-103
« Diatessaron dicitur a dia quod est... » ; 103r-v « Nota
quatuor esse proprietates unitatis... » ; 103v « Nota duas bonas
regulas de omni numero pari... » ; 103v-104v « Sesqui nomen
grecum est totum... » ; 105 « Dactilus ex prima longa et duabus brevibus... » ;
105v-106 « Nota quod ex duabus minimis fit semibrevis
imperfecta... » ; 106b « Blacke full ys perfet
of... » ; 107 « Interpretatio sex notarum videlicet la sol fa mi
re ut... » ; 107-108v « Sincathegorema est figura et accidit
quando cantus... » – RISM B III, 4 (1992), p. 35-38.- RISM B III, 6
(2003).- Theodor Dumitrescu, John Dygon’s Proportiones practicabiles secundum Gaffurium. New Critical Text, Translation,
Annotations, and Indices. Urbana et Chicago : University of Illinois,
2006 (Studies in the History of Music
Theory and Literature, 2).
Add. 11035
xe s. Orig. Trier, Saint-Eucharius et
Saint-Matthias – 103v MON. Mon. per septem – RISM B III, 4 (1992), p. 38-39.-
RISM B III, 6 (2003).- Krämer, Handschriftenerbe, p. 761.
Add. 16896
xie-xiie
s. Orig. Allemagne – 103 HERMANN. mod. – RISM B III, 4 (1992), p. 39.- RISM B
III, 6 (2003).
Add. 16900
Fin xve-début xvie s. Orig. Allemagne –
1-36v « Inter omnes artes quas liberales vocant... » (le tableau
de solmisation du f. 35r doit être rapproché de D-Mbs Clm 26803, f.
218v-219r) ; 37-45 « Arepto januam paulisper virium spiramine
volens... » ; 46-53 « Accentuandi regularis modus... » –
RISM B III, 4 (1992), p. 39-41.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 16975
xiiie s. Orig. Abbaye de Lyre, France – 162-165v
ANON. Cist. III – RISM B III, 4 (1992), p. 41.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 17808
Début
du xiie s. Orig. Nord
de la France ? Allemagne ? – 1v-11v GUIDO micr. ; 11v-16v GUIDO
prol. ; 17-18v GUIDO reg. ; 18v-22v GUIDO ep. ; 23-32 MUS.
ENCH. ; 32-49v SCHOL. ENCH. ; 50-55v TON. Lugd. – RISM B III, 4
(1992), p. 41-43.- RISM B III, 6 (2003).- Charles Stuart F. Burnett, The
Introduction of Arabic Learning into England (London, 1997).
Add. 18347
Première
moitié du xive s.
Orig. Allemagne. Prov. Saint-Georgenberg, Autriche – 27 « Musice solfare
docet hec manus... » – RISM B III, 4 (1992), p. 43.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 18752
Première
moitié du xve s. Orig.
Angleterre – 18r-v « Musica docet de numero sonorum... » – RISM B
III, 4 (1992), p. 43-44.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 19835
xiie s. Orig. Angleterre – 26v-29 « In
Septuagesima cantatur et legitur in principio... » – RISM B III, 4 (1992),
p. 44-45.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 19966
xvie s. Orig. Noyon, France – 136-143v
« Primo dicendum est de regulis antiphonarum... » ; 139v
« Pri re la. Se re fa. Ter mi fa... » – RISM B III, 4 (1992), p. 45.-
RISM B III, 6 (2003).
Add. 21149
1515.
Orig. Allemagne. Prov. Erfurt, Abbaye SS. Pierre et Paul – 25v Modus
cantandi versiculum ; 26-43 « Quoniam innocua simplicitas aut
inerudita temeritas... » – RISM B III, 4 (1992), p. 45-46.- RISM B III, 6
(2003).- Krämer, Handschriftenerbe, p. 230
Add. 21455
Vers
1400. Orig. Angleterre. Prov. John Wilson Croker (1856) – 2 tableau de
solmisation (fragment) ; 3-6a MENS. Cum de (facs-sim des f. 5r-v in: Lefferts,
Brunham, p. 222-223 ; rééd. partielle, p. 246-251) ; 6b COMPIL.
Lond. ; 7-8v IOH. TORK. decl. ; 8v « Gamma a b c d e... Quarum
dispositio a doctoribus... » (transcription @ TML) ; 9 « It is to wyte that ther are III degres of
discant... » (transcription @ CHMTL) ; 9v-10 CONTR. Circa modum ; 10r-v « B
quadrata in Gamaut ut mi sol la... » ; 11 CONTR. Septem s. conc. –
RISM B III, 4 (1992), p. 46-47.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 22315
Après
1473. Orig. Italie. Manuscrit copié par Nicolas Burzio – 1-60 IOH. LEGR.
rit. ; 61 « Contrapunctus secundum magistrum Johannem de Muris est
facere... » ; 62r-v « Nota quod in proportione sexquialtera
supra tempus perfectum... » ; 65v BOETH. mus. (exc.) – RISM B III, 4
(1992), p. 47-48.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 23220
Première
moitié du xve s. Orig.
France ?. Prov. Conway ; J. W. Crocker – 1-11v GOSCALC. ; 11v-14 IOH.
MUR. lib. ; 14v-21v IOH. BOEN ars ; 22-28v « Musicis studium a
cunctis summopere amplectendum fore... » (éd. Chr.
Meyer, La Summula musicae de Henricus Helene /
Johannes de Velle [2016 https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01402169,
175 p.]) – RISM B III, 4 (1992), p. 48-50.- RISM B
III, 6 (2003).- Gregorio Bevilacqua, Il Comentum super
cantum di Roger Caperon. Introduzione ed edizione Critica (Bologna, Dottorato di ricerca in
musicologia e beni musicali, 2008).
amsdottorato.unibo.it/2139/1/bevilacqua_gregorio_tesi.pdf).
Add. 23892
xiiie s. Orig. Allemagne. Prov. Vente J. Mitford du
9 juillet 1860 – 17 NEUM. Eptaphonus – RISM B III, 4 (1992), p. 50.- RISM B
III, 6 (2003).
Add. 31388
1497.
Orig. Augsburg, abbaye bénédictine Saint-Ulrich et Afra. Prov. Collection J.
Marshall (10 juillet 1880) – 9v « G ut Are Bmi Cfaut... » ;
11-16r « Notae seu claves in manu sunt haec... » ; 17r-24r Trad. Holl. XXII ; 24v-38v
« Musice artis opusculum duas partes prohemialem scilicet et executivam
continet... » – RISM B III, 4 (1992), p. 50-52.- RISM B III, 6 (2003).- Krämer,
Handschriftenerbe, p. 41
Add. 32622
Début
du xive s. Orig.
Angleterre – 34v-36v « Musica docet de numero sonoro... » – RISM B
III, 4 (1992), p. 52-23.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 33519
1477.
Orig. Pavie, copié par frater Nicolaus de Curte (cf. f. 110v). Prov. Fr.
Gaffurius (1480-1492) ; Collection Hopetoun – 4v-110v UGOL. URB. – RISM B
III, 4 (1992), p. 53-54.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 34200
Vers
1450. Orig. Allemagne. Prov. Trier, Abbaye bénédictine Saint-Maximin – 1-33v
TRAD. holl. II (10v NEUM. Eptaphonus) ; 34r-v CONTR. Et primo I ;
34v-35 CONTR. Et primo II ; 35r-v CONTR. Si enim ; 35v CONTR. Septem
s. cons. ; 36 MAN. GUID. ; 36 VERS. Imparitas ; 36 MENS. Ista
autem ; 37-39 « Sequitur de naturis coniunctarum. Pro quo notandum
quod coniuncta secundum vocem hominis... » ; 39v INTERV.
Notandum ; 39v VERS. Primus habet ; 39v TON. Trev. ; 40r-v PROP.
MENS. Sequitur ; 40v MOD. Not. quotiensc. ; 41 PROP. Prop. est
duorum ; 41v « Musica est scientia liberalis modum
cantandi... » ; 42-49 ANON. Couss. XII ; 49 MENS. Item
nota ; 50 Diagramme ; 51 Diagramme ; 51v VERS. Profert ;
52-56v ANON. London. II – RISM B III, 4 (1992), p. 54-56.- RISM B III, 6
(2003).
Add. 34296
xve s. Orig. Italie. Prov. vente Leo Liepmannsohn
(15 mai 1893) – 2-27 « Questa sie la regula de canto fermo... » –
RISM B III, 4 (1992), p. 56-57.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 36986
Vers
1500.. Orig. Italie – 2-24v John Hothby, Tractatus quarumdam regularum ;
24v-25v « Debemus scire quod omne contrapuntum debet incipere... » ;
25v-26 Table des consonances ; 26-30 « Ogni contrapunto de'
cominciare... » ; 30r-v « Quot sunt voces
contrapunti... » ; 30v « Nota quod septem sunt consonantie in
biscantu... » ; 30v-31v « Ista est regula contrapunti per
ottavam et incipitur octava in ut... » ; 31v-32v IOH. HOTH. contr.
II ; 32v CONTR. Primo videndum ; 33 « Dicendum quod note
ponuntur in ut... » ; 33v-34 « Prima regula coniunta Boetti
signiatur per b in b mi... » ; 35-40 Abrégé de la Calliopea Legale
de John Hothby ; 40-42v « Quatuor sunt partes prolationis in cantu
figurato... » – RISM B III, 4 (1992), p. 57-58.- RISM B III, 6 (2003).
Add. 56486 (A)
xve s. Orig. Angleterre – 1-2v WALT. ODINGT.
(fragm.) – RISM B III, 4 (1992), p. 58-59.- RISM B III, 6 (2003).
Arundel 25
xiiie s. Orig. Bohier, France – 104v-121 Liber de
natura cantuum et forma, « Rerum bonus estimator non a quo vel
qualiter... » – RISM B III, 4 (1992), p. 59-61.- RISM B III, 6 (2003).
Arundel 43
Fin
du xiie - début du xiiie s. Orig. Mayence,
Chartreuse Michelsberg – 66v MON. Si mon. ; 66v-67 GUIDO micr. (exc.) 67
MON. Divide in – RISM B III, 4 (1992), p. 61-62.- RISM B III, 6 (2003).- Krämer,
Handschriftenerbe, p. 533.
Arundel 77
Fin
du xie s. Orig.
Allemagne – 1-3 AURELIAN. (exc.) ; 6v-62 BOETH. mus. (GLOSS. Boeth. mus.) ;
63v-71 MUS. ENCH. ; 71-87v SCOL. ENCH. ; 87v-98 BERNO prol. – RISM B
III, 4 (1992), p. 62-63.- RISM B III, 6 (2003).- Bernhard/ Bower, Glossa
(Kommentar- und Registerband, 2011), p. 15.
Arundel 130
1446-1461.
Orig. Angleterre – 100-103 METROL ; 103r-110v Tonaire selon l’usage de
Sarum (éd. Frere @ TML) – RISM B III, 4 (1992), p. 63-64.- RISM B III, 6
(2003).- Huglo, Tonaires, p. 346.
Arundel 299
1491.
Orig. Allemagne ou Autriche – 29r Tableau de solmisation accompagné des
vers : « Voces octo graves
septem dicunt acute / Quatuor
excellentes quos inchoat .aa.
duplicatis », « In .c. naturalis .f. b molis .g.que .b. dura
principia cantuum / In .c. natura .d. bmol .e.que .b. dura finalia
cantuum » ; 29v « Manus secundum graecos.
Nethesynemenon... » ; 30-65v « Expedit et consonum est rationi
ut si quid utilitatis artis... » (TRAD. Holl. XIX) ; 66-67
« Mutatio est unius vocis in aliam variatio... » ; 68 « Pri
re la. Se re fa... » ; 68v-72 Tableaux relatifs à la notation
mesurée ; 78-86 « Volentibus ad musice artis notitiam
accedere... » [= ANON. Claudifor., I.3-II.10] ; 86v « Item
notandum quod iste 7 etates hominis regulariter a 7 planetis... » ;
[87 cote inexistante] ; 88r-v « Pro recommendatione modica egregie
musicalis scientia... » [= TRAD. Holl. I ; éd. Feldmann, p.
157-158] ; 89 « Proportio est abitudo unius
quantitatis... » ; 89v Diagramme des proportions ; 90r-v « De igitur silentio transeamus
quidditatem et divisionem musice... » – RISM B III, 4 (1992), p.
64-66.- RISM B III, 6 (2003).
Arundel 339
xiie - première moitié du xiiie s. Orig. Kast, abbaye bénédictine
Saint-Pierre (près de Ratisbonne) – 1-31v BOETH. arithm. ; 98-104 GUIDO
micr. ; 104-106 GUIDO reg. ; 106-107 GUIDO prol. ; 107-109v
GUIDO ep. ; 109v-110 FIST Longissimam ; 110 ORGANISTR. Organicam –
RISM B III, 4 (1992), p. 66-67.- RISM B III, 6 (2003).- Krämer,
Handschriftenerbe, p. 339.
Burney 275
xive s. Orig. Bourgogne. Prov. Grégoire XI
(1370-1378) ; Clément VII puis Jean de Berry – 336-359 BOETH.
arithm. ; 359v-390 BOETH. mus. – RISM B III, 6 (2003).- M.-H. Jullien de
Pommerol, J. Monfrin, La bibliothèque pontificale à Avignon (...) (Rome,
1991), p. 932.
http://www.bl.uk/manuscripts/FullDisplay.aspx?ref=Burney_MS_275
Cotton Nero A.XII
xiiie s. Orig. Angleterre – 174v-178v « Si vis
scire artem musicam. Haec est. Quindecim sunt littere magistrales » – RISM
B III, 4 (1992), p. 67-68.- RISM B III, 6 (2003).
Cotton Tiberius B.IX
xive s. Orig. Abbaye bénédictine de Bury St
Edmunds – 204-205 « Qualiter autem faciendum est
monocordum... » (fragm.) ; 205v-214 QUAT. PRINC. (exc.) ;
215-224 ANON. Couss. IV ; 224r-v INTERV. Sit b-O – RISM B III, 4 (1992),
p. 68-69.- RISM B III, 6 (2003).- Luminita Florea, « For the Glory of God
and Holy Mother Church : A Modest Compiler and a Date for Ms. Manchester,
Chetham’s Library 6681, De situ universorum », Scriptorium,
LVIII (2004), p. 249-259.
Cotton Vespasian A.II
xiie s. Orig. Canterbury – 131-138 IOH. COTT. mus.
(fragm.) – RISM B III, 4 (1992), p. 69-70.- RISM B III, 6 (2003).-
Charles Stuart F. Burnett, The Introduction of Arabic Learning into England
(London, 1997).
Egerton 630
xive s. Orig. Cambron (diocèse de Cambrai) –
224v-225v ISID. etym. (exc.) – RISM B III, 4 (1992), p. 70.- RISM B III, 6
(2003).
Egerton 2865
1402.
Orig. Margno ?, Italie – 1r-v « Tre sono le proprietate del canto... »
– RISM B III, 4 (1992), p. 70.- RISM B III, 6 (2003).
Egerton 2888
seconde
moitié du xiie s.
Orig. Pays-Bas ? – 1v-43v « Quoniam discretorum industria inperitorum
negligentiam... » (27-39 ANON. Pannain ; 39r NEUM. Eptaphonus) –
RISM B III, 4 (1992), p. 71-73.- RISM B III, 6 (2003).
Egerton 2954
après
1430 (d'après les gloses du Libellus). Orig. Italie (d'après l'écriture
et les gloses du Libellus). Prov. Collection Farnborough – 1-22v UGOL.
URB (exc.) ; 23-26 CONTR. Salvator – RISM B III, 4 (1992), p. 73.- RISM B
III, 6 (2003).- Bernhard, Thomas, 2006, p. 11, n. 17.
Harley 43
xve s. Orig. Angleterre – 88v-91: « Musyke
in hys melody requyrythe trew sounds... » – RISM B III, 4 (1992), p.
73-74.- RISM B III, 6 (2003).
Harley 281
xive s. Orig. Paris, Collège de Saint-Denis (?).
Prov. Jean Gosselin (c. 1505-1604) puis Christopher Wren Jr, puis Sir Robert
Harley – 3 « Haec manus singula vocum diatona intervalla... » ;
4v GUIDO reg. (exc.) ; 5-16v GUIDO micr. ; 16v-21 GUIDO reg. ;
21-22v GUIDO prol. ; 22v: (en bas, addition de seconde main) « In
alio veteri exemplari ita scriptum reperi. Incipit epistola domini guidonis
monachi ad michaelem monachum monasterii sanctae mariae in
Pomposia » (sur cet explicit, voir Smits v. W., Vita, p. 30) ;
22v-24v GUIDO ep. (exc.) ; 24v-25 PS.-ODO prol. ; 25r-v PS.-ODO dial.
(exc.) ; 25v-32 PS.-ODO dial. ; 32 « Quantumcumque vero omnium
modorum atque consonantiarum... » ; 32-33v GUIDO ep. (exc.) ;
33v-34 « Ecce patet et non latet modulandi species ; 34-38v TON.
Cist. ; 39-52 IOH. GROCH. ; 52v-58 PETR. CRUC. ; 58v-96v GUIDO
DION. – RISM B III, 4 (1992), p. 74-78.- RISM B III, 6 (2003).- Constant J.
Mews, Catherine Jeffreys, Leigh McKinnon, Carol Williams, and John N. Crossley,
« Guy of Saint-Denis and the Compilation of Texts about Music in London,
British Library, Harl. MS. 281 » Electronic British Library
Journal 2008, art. 6
http://www.bl.uk/eblj/2008articles/pdf/ebljarticle62008.pdf
Harley 625
xive s. Orig. Oxford. Prov. Oxford, Merton College
– 175r-v « Quia omnes moderni sunt inventores de musica... » ;
175v Définitions – RISM B III, 4 (1992), p. 78-79.- RISM B III, 6 (2003).
http://www.bl.uk/manuscripts/FullDisplay.aspx?ref=Harley_MS_625
Harley 866
Fin
du xive s. Orig.
Angleterre – 7r-v « Musica docet de numero sonorum... » – RISM B III,
4 (1992), p. 78-79.- RISM B III, 6 (2003).
Harley 957
Début
du xive s. Orig.
Angleterre – 1-2, 32r-v BOETH. mus. (exc.) – RISM B III, 4 (1992), p. 79-80.-
RISM B III, 6 (2003).
Harley 978
xiiie s. Orig. abbaye bénédictine de Reading – 14r
tableau de solmisation avec un exercice noté ; 14v-15r « Est tonus
sic ut re ut... » + 15r « Tonus dicitur a tonando quia prima
vox... » (transcription @ TML) – RISM B III, 4 (1992), p. 80.- RISM B III, 6
(2003).- Robert B.C. Huygens (éd.), « Die Metamorphosis
Golie » , in: Serta Mediaevalia, 801-815.
http://www.bl.uk/manuscripts/Viewer.aspx?ref=harley_ms_978_fs001r
Harley 2688
xiie s. (fasc. V). Orig. Flandres ?. Prov. N.
Noel, puis Ch. Burney (1724) – 55-66v BOETH. mus. (fragm. ; GLOSS. Boeth.
mus.).- RISM B III, 6 (2003).- Bernhard/ Bower, Glossa (Kommentar- und
Registerband, 2011), p. 16
Harley 3151
xve s. Orig. Angleterre – 27-29v ISID. etym.
(exc.) – RISM B III, 4 (1992), p. 81.- RISM B III, 6 (2003).
Harley 3199
Fin
du xie s. (f. 2-94v), xive s. (f. 95-126). Orig.
France ou Angleterre. Prov. Paris (xvie
s.) ; L. Bochel (1559-1629) ; P. Séguier (1588-1672) ; Andrew
Hay (1720) – 2-55v Helperic, Liber de computo (MPL 137, col.
19-48 ; cf. A. Cordeliani, « Les traités de comput du Haut Moyen Age
(526-1003), Bulletin Du Cange, XVII (1943), p. 51-72, en part. p.
62-63) ; 55v-56 GUIDO reg. (exc.) ; 56v-58 GUIDO prol. ; 58v-65
GUIDO ep. ; 65-69v MUS. ENCH. (exc.) ; 69v-70 MON. Dimidium ;
70r-v PS.-BERNEL. spec. ; 70v TON. Lugd. (exc.) ; 70v « Quomodo
vocantur toni. Primus tonus vocatur hypodorius... »
(éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli... [Turnhout, 2011], p.
178) ; 72r-74r Traité de comput. « De adventu domini.
Notum sit omnibus hominibus ut quicumque adventum domini diligenter celebrare
desiderat... » ; 74-79 « Tonus dualem significationem
habeat... » (éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli...
[Turnhout, 2011], p. 178-187) ; 79-88v GUIDO micr. (exc.) ; 89-91
Extrait du bréviaire (« In natale Virginum... « , cursus
monastique) ; 91v-94v GUIDO micr. (exc.) – RISM B III, 4 (1992), p.
81-83.- RISM B III, 6 (2003).
http://www.bl.uk/manuscripts/FullDisplay.aspx?ref=Harley_MS_3199
Harley 3306
1499.
Orig. Italie. Prov. Fr. Gaffurius, Italie – 2v-46v Cl. Ptolemaeus, Harmonicorum
libri III. – RISM B III, 4 (1992), p. 83-84.- RISM B III, 6 (2003).
Harley 3595
xe s. Orig. Allemagne du Sud ?. Prov.
Collections J. G. Graevius, E. Benzelius, G.G. Zamboni, puis Harley – 1-48v
BOETH. arithm. ; 50-56v BOETH. mus. (exc.) ; 73v FIST. Si fistulae I
– RISM B III, 4 (1992), p. 84-85.- RISM B III, 6 (2003).- Bernhard/ Bower,
Glossa (Kommentar- und Registerband, 2011), p. 15-16
http://www.bl.uk/manuscripts/Viewer.aspx?ref=harley_ms_3595
Harley 3915
xiie s. Orig. Cologne, abbaye bénédictine
Saint-Pantaleon? – THEOPHIL. (94-100 « Compositurus campanam primum
incides tibi lignum... » ; 100-101 CYMB. Quicumque vult) – RISM B
III, 4 (1992), p. 85.- RISM B III, 6 (2003).- Krämer, Handschriftenerbe,
p. 451.
+ Harley 4951 (f.
119-301v)
c.
1075-1125 – Graduel du chapitre cathédral Saint-Étienne de Toulouse ;
295v-301v Tonaire (PDF)
(fragment ; notation aquitaine) – Huglo, Tonaires, p. 138-140.
http://blpc.bl.uk/catalogues/illuminatedmanuscripts/record.asp?MSID=8608&CollID=8&NStart=4951
Harley 5235
xive s. Orig. Angleterre – 127r-v ANON. Cist. III
– RISM B III, 4 (1992), p. 86.- RISM B III, 6 (2003).
Harley 5237
xiie s. Orig. Angleterre – 1-42v BOETH. mus.
(fragm.).- RISM B III, 6 (2003).
Harley 6525
Fin
du xve s. Orig.
Italie. Prov. « ...domus scolae dei ordinis Cartusienssis prope
Parma » (falsifié de seconde main en « Papinsar » ) –
1-96v IOH. LEGR. rit. – RISM B III, 4 (1992), p. 86-87.- RISM B III, 6 (2003).
Hirsch IV.1441
Vers
1479. Orig. Italie contenu : 2v-62r Franchinus Gafurius, Theoricum
opus musice discipline. (2v) « Theoriae musicae tractatus. Franchini
Gafori laudensis musices professoris pars prima musicae speculationis ad
illustrem et excelsum don Antonium de Gevara comitem potentiae musicum
clarissimum. Utra mihi sententia plus placeat....-
http://bl.uk/catalogues/illuminatedmanuscripts/record.asp?MSID=18651&CollID=98&NStart=41441.-
Cesarino
Ruini (ed.), Franchino Gaffurio. Theoricum opus musice discipline
(Lucca, 1996).- Ruini, Produzione, 2001, p. 355-356.
Lansdowne 763
http://www.bl.uk/manuscripts/FullDisplay.aspx?ref=Lansdowne_MS_763
Vers
1450. Orig. Waltham, abbaye Holy Cross. Copié par John Wylde (copie du xviiie s. sous GB-Lbl Add.
4912). – 3-51v MUS. MAN. ; 52r-v « Septem orbes septem planetarum cum
dulcissima... » (transcription @ TML) ; 52v-53v « Monachus quidam de Sherbourne
talem musicam proferts… » (transcription @ TML) ; 54-55 « Est tonus sic ut re
ut... » (transcription @ TML) ; 55 « Aurea personat lyra voce
modulamina... » ; 55v-59 ORIG. ET EFF. ; 59v-60v « Quia
omnes septem scientie liberales a septiformi... » (transcription @ TML) ; 61-68v METROL. ; 68v « Primus est
tonus re la re fa... » (transcription @ TML) ; 69-87 « De origine musicae artis quia
rudem lectorem vidimus » (transcription @ TML) (70v-71r “Sex namque sunt coniunctiones...” (éd.
Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli... [Turnhout, 2011], p.
80-82) ; 87v Diagramme des proportions musicales ; 88v-89
« Numerus sexdecim est numerus praestissimus... » (transcription
@ TML) ; 90-91 IOH. TORK. decl. ; 91-94
« Tonus constat in proportione sesquioctava... » (transcription @ TML) ; 94 IOH. TORK. disc. ; 94r-v Iohannes
Torkesey, Regulae de sex speciebus notarum simplicium « Praeterea
sciendum est quo modo numeri... » ; 95-98 <Ps. Iohannes de Muris,
Regulae>, « Intendentes scientie musicalis esquirere
cognitionem... » (transcription @ TML) ; 98v-105 THOM. WALS. ; 105v-113 Leonel
Power, « This tretis is contrived... » (transcription @
CHMTL) ; 113v-116 « Her folwith a litil tretise acording to the
ferst... » (transcription @ CHMTL) ; 117-118v « Her beginneth tretises
diverse of musical proporcions... Secuntur
denominationes » (transcription @ CHMTL) ; 118v-120 « Here foluyth a. breue
tretise of proporcions and of theire denominacions... Expliciunt denominaciones
proporcionum » (transcription @ CHMTL) ; 120v-122 « Thus ouerpassid the rwlis
of Proporcions and of their Denominacions. nou shal ye vnderstonde that as
Proporcion as a Comparison betwene diuerse quantiteis... But this sufficith for
knowlech of Proporcions. Secundum. Chilston » (transcription @ CHMTL) ; 123-124 « Proportio est duarum rerum
equalium vel inequalium ad invicem... » (transcription @ TML) – RISM B III, 4 (1992), p. 87-91.- RISM B III, 6
(2003) - Gregorio Bevilacqua, Il Comentum super
cantum di Roger Caperon. Introduzione ed edizione Critica (Bologna, Dottorato di ricerca in
musicologia e beni musicali, 2008),
URL amsdottorato.unibo.it/2139/1/bevilacqua_gregorio_tesi.pdf
Lansdowne 842 A et B
1475-1485.
Orig. Italie, écrit par Tommaso Baldinotti de Pistoia (1451-1511) pour Laurent
de Médicis (?). Prov. Lorenzo de' Medici – 1-50v BOETH. arithm. ; 107-163v
BOETH. mus..- RISM B III, 6 (2003).
Royal 2.A.II
xve s. Orig. Koblenz ? – 95-96 « Dominica in
adventu domini ymnum cantatur... » – RISM B III, 4 (1992), p. 91-92.- RISM
B III, 6 (2003).
Royal 4.B.X
Début
du xiiie s. origine
inconnue – 69v-73v AUGUST. (exc.).- RISM B III, 6 (2003).- CSEL 102, p. 15.
Royal 5.A.VI
1446.
Orig. Angleterre – 30v-31 ANON. Cist. III – RISM B III, 4 (1992), p. 92.- RISM
B III, 6 (2003).
Royal 6.E.VI
Vers
1350. Orig. Angleterre – 313-314 « Cantica leticie sunt suspendenda
propter quatuor causas... » – RISM B III, 4 (1992), p. 92.- RISM B III, 6
(2003).
Royal 8.C.III
Fin
du xe s. Orig.
Angleterre. Prov. coll. Lumley – 2-6 PS.-HIER. ep..- RISM B III, 6 (2003).
https://www.bl.uk/manuscripts/FullDisplay.aspx?index=0&ref=Royal_MS_8_C_III
Royal 12.C.VI
Fin xiiie s. [et non: ca 1275 (Herlinger,
Summula, 1987, p. 123)] (f. 59-81) ; xive
s. (50-58). Orig. Angleterre. Prov. abbaye bénédictine Bury Saint-Edmund's –
50-51v CONTR. Est autem ; 52 « De tonorum agnitionibus singulorum et
differentiarum... » ; 52v Main de solmisation ; 53r-v Exemples
de solmisation ; 54-58 ANON. London. I ; 59-80v ANON. Couss.
IV ; 80v-81v INTERV. Sit b-O – RISM B III, 4 (1992), p. 93-94.- RISM B
III, 6 (2003).
Royal 15.A.XXXIII
Début
du xe s. Orig. France.
Prov. Reims, Saint-Rémi ; Worcester Cathedral Priory (?) – 207-239 REMIG.
AUT. ; 239v CASSIOD. inst. (exc.) – RISM B III, 4 (1992), p. 94.- RISM B
III, 6 (2003).- Teeuwen, Harmony, 2002, p. 37, 54.
Royal 15.B.IX
Fin
du xiie s. Orig.
Allemagne du Sud ?. Prov. coll. John Dee – 3-49v BOETH. mus..- RISM B III, 6
(2003).- Charles Stuart F. Burnett, The Introduction of Arabic Learning into
England (London, 1997).-.- Bernhard/ Bower, Glossa (Kommentar- und
Registerband, 2011), p. 18.
Royal Appendix 56
xvie s. Orig. Angleterre. Prov. collection J.
Lumley – 1 Tableau des proportions ; 32 Tableau de solmisation – RISM B
III, 4 (1992), p. 94-95.- RISM B III, 6 (2003).
Royal Appendix 58
Début
du xvie s. Orig.
Angleterre. Prov. diocèse d'Exeter ? – 51 Tableau des proportions – RISM B III,
4 (1992), p. 95.- RISM B III, 6 (2003).
Sloane 296
xiie s. Orig. indéterminée – 62v-63v FIST. Cuprum
pur. – RISM B III, 4 (1992), p. 95.- RISM B III, 6 (2003).
Sloane 1585
xvie s. Orig. Angleterre – 45v « Quid est
musica ? Est veraciter scientia canendi... » ; 45v « Quid est
modus ? Est conglutinatio temporum... » – RISM B III, 4 (1992), p. 95.-
RISM B III, 6 (2003).
Sloane 1621
xie s. Orig. Allemagne ? – 4 MON. In
capite ; 4 MON. Dimidium ; 4r-v MON. Si mon. – RISM B III, 4 (1992),
p. 96.- RISM B III, 6 (2003).
http://www.bl.uk/manuscripts/FullDisplay.aspx?ref=Sloane_MS_1621
LONDON, Lambeth Palace (GB-Llp)
67
1125-1150.
Orig. abbaye bénédictine Burry St. Edmund's – 1-62 BOETH. arithm. ; 96-172
BOETH. mus. (GLOSS. Boeth. mus.).- RISM B III, 6 (2003).- Bernhard/ Bower,
Glossa (Kommentar- und Registerband, 2011), p. 17.
466
1524-1526.
Orig. Cathédrale de Hereford. Copié par William Chelle – 1-9v IOH. MUR.
lib. ; 10-18 De typo et eius natura ; 19-22v « Quid est
proportio ? Est duarum quantitatum eiusdem generis... » ; 22v-30v
IOH. HOTH. mens. II ; 31r-v « Moyses dixit repertorem huius artis
musice... » ; 32r-v « Secundum figuras et secundum exigentia
figurarum... » ; 32v « Proportio semiditoni est proportio
superparciens... » ; 33-34v « Ditonus fit ex duobus tonis
immediate coniunctis... » ; 34v-35 « Diatessaron dicitur dya
quod est de... » ; 35v « Nota quatuor esse proprietates
unitatis... » ; 36 « Nota duas bonas regulas de omni numero
pari... » ; 36-37 « Sesquialtera nomen grecum est. Esquialtera
grece vocatur... » ; 37 « Colors requisite to musicall
proporcions ben thes... » ; 37v Triangulum proportionum ;
38-43 « Omnis proportio aut est communiter dicta aut
proprie... » ; 48v « Dactilus ex <fig.> et
<fig.>... » – RISM B III, 4 (1992), p. 96-99.- RISM B III, 6 (2003).
NORTHAMPTON, Northamptonshire Record
Office (GB-NH)
Fitzwilliam (Milton) Irish Ms. 71
xive s. Orig. Irlande ? – 1r-v METROL. (fragm.).-
RISM B III, 6 (2003) – RISM B III, 4 (1992), p. 99
OXFORD, All Souls College (GB-Oas)
Ms. 90
xve s. (avant 1457). Orig. Angleterre – 1-102v
<Tractatus de rebus musicis> « In nomine sancte et individue
trinitatis... Quanquam ad aliquam disciplinam... » – RISM B III, 4 (1992),
p. 99.- RISM B III, 6 (2003).- Bernhard/ Bower, Glossa (Kommentar- und
Registerband, 2011), p. 63.
OXFORD, Balliol College (GB-Obac)
173A
Fin xe / début xiie s. (74-119) et fin du xiiie s. (1-73v). 1. 74r-v
(fin xie s., orig.
inconnue) AURELIAN. (exc.).- 2. (fin xie, début xiie
s. ; orig. Allemagne ?) 75r Tableau du grand système parfait ;
75-76v PS.-HIER. ep. ; 76v-79 ISID. Etym. (exc.) ; 79r-v CASSIOD.
inst. ; 79v-80v AURELIAN. (exc.) ; 80v « Quinque tetracorda sunt
monocordi. Hypate id est principale... » ; 80v « Unusquisque
sonus autentus a suo finali... » (éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli...
[Turnhout, 2011], p. 86) ; 80v Nona dicitur a greco NVS, NOE flatus. ANE
sursum... ; 80v-81 INTERV. Diapason (éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli...
[Turnhout, 2011], p. 33-37) ; 81r « Dorius. Ypodorius. Phrigius.
Ypophrigius... » (81v blanc).- 3. (xiie s. ; Angleterre ? Allemagne ?
[sur un modèle allemand]) 82-91v GUIDO micr. ; 91v-94v GUIDO reg. ;
94v-96 GUIDO prol. ; 96-100 GUIDO ep. ; 100-106 PS.-ODO dial. (« Incipit explanatio artis musicae sub dialogo... » même titre
München, BSB, Clm 14965a, f. 33r) ; 106-112v BERNO prol. (changement de
main f. 108v) ; 112v-119v BERNO ton. (112v add. de neumes anglais) – RISM
B III, 4 (1992), p. 99-102.- RISM B III, 6 (2003).
https://www.flickr.com/photos/balliolarchivist/sets/72157667650493204/
306
xiie s. Orig. inconnue. Prov. : légué à
Balliol par Simon Bredon (auteur d'un commentaire sur le De institutione
arithmetica dans GB-Occ 118 ; cf. Guillaumin, éd, trad., Boèce.
Institution arithmétique [Paris, 1995], p. LXXVI-LXXVII) – 5-43 BOETH.
arithm. ; 46-88 BOETH. mus. ; 88v-89 Gerbertus, Epistolae ad
Constantinum (éd. Bubnov, Gerbertus, p. 29-30 et 30-31).- RISM B
III, 6 (2003).- Bernhard/ Bower, Glossa (Kommentar- und Registerband,
2011), p. 66.- Gilles Rico, Music
in the Arts Faculty of Paris in the Thirteenth and Early Fourteenth Centuries (Christ Church College, D. Phil. Thesis, University of
Oxford, 2005,
http://www.diamm.ac.uk/redist/pdf/RicoFull.pdf), p. 80-81.
https://www.flickr.com/photos/balliolarchivist/sets/72157635875744756/
317
xiie s. Orig. Angleterre. Prov. Petrus de
Cosintonus – 4-66 BOETH. mus..- RISM B III, 6 (2003).- Bernhard/ Bower,
Glossa (Kommentar- und Registerband, 2011), p. 66 .- Gilles Rico, Music in the
Arts Faculty of Paris in the Thirteenth and Early Fourteenth Centuries (Christ Church College, D. Phil. Thesis, University of
Oxford, 2005 - http://www.diamm.ac.uk/redist/pdf/RicoFull.pdf), p. 81.
https://www.flickr.com/photos/balliolarchivist/sets/72157636622019466/
OXFORD, Bodleian Library (GB-Ob)
Ashmole 1524
xiie s. (seconde moitié) (fasc. III = f. 57-102).
Orig. Flandres ? – 57-101 BOETH. mus. ; 101-102 Gerbertus, Epistolae ad
Constantinum (éd. Bubnov, Gerbertus, p. 29-30 et 30-31).- RISM B
III, 6 (2003).- Hochadel, Commentum, 2002, p. XXXI.- Gilles Rico, Music in the
Arts Faculty of Paris in the Thirteenth and Early Fourteenth Centuries (Christ Church College, D. Phil. Thesis, University of
Oxford, 2005 - http://www.diamm.ac.uk/redist/pdf/RicoFull.pdf), p. 81.
Bodley 77 (ancienne
cote: Misc. Ms. 446 [2265])
xve s. Orig. Angleterre – 1-93v <Tractatus
de rebus musicis> « Quanquam ad aliquam
disciplinam... » ; 94v « Cantor sum qualis desmontrat musica
talis » (règles des ligatures) ; 95-99v IOH. MUR. spec. ;
100-103v IOH. MUR. not. ; 104-105 ANON. Michels ; 106-138 MUS.
MAN. ; 138v-139 AMERUS (139 NEUM. Eptaphonus) ; 139 « Pirichius
ut fuga... » éd. Haas, Studien, 1982, p. 425 et Michel Huglo,
« Le De Musica de saint Augustin et l’organisation de la durée
musicale du xe au xiie siècles » , Etudes
augustiniennes, XX (1985), p. 117-131 [p. 128] – RISM B III, 4 (1992), p.
102-105.- RISM B III, 6 (2003).- Bernhard/ Bower, Glossa (Kommentar- und
Registerband, 2011), p. 63.
Bodley 240 (S.C. 2469)
1377.
Orig. Bury Saint-Edmund's, Angleterre – 894-898 « Ars musica omnes artes
excedit... » (éd. Hochadel, Commentum, 2002, p. 413-433 [pages
paires]) – RISM B III, 4 (1992), p. 105.- RISM B III, 6 (2003).- Hochadel,
Commentum, 2002, p. XLIII.
Bodley 300 (S.C. 2474)
Début
du xve s. Orig.
Angleterre – 110ra-115ra IOH. MUR. spec. (B) ; 115ra-118va IOH. MUR.
not. ; 118vb-119ra CYMB. Omne instr. ; 119ra FIST. Prima fist.
I ; 119rb-vb FIST. Primam fist. IV ; 119va FIST. Si fistulae I ;
119va-b FIST. Circa latitudinem ; 119vb-120rb « Nota quod antiqui
musici... » – RISM B III, 4 (1992), p. 105-107.- RISM B III, 6 (2003).
Bodley 515 (S.C. 2185)
c.
1400-1450. Orig. Angleterre – 1r-v « Ista dictio sequens pertinet ad
mundanam musicam et humanam... » ; 2r-v « Triangulus est
ordinatio trium linearum... » ; 3 « Secundum diversitatem cantandi
diversorum generum... » ; 4-77v QUAT. PRINC. ; 78-87
METROL. ; 87-88 « Ut uniformitas in omnibus habeatur metrum cum
pausa... » ; 88v « Sunt autem in lira mercurii cum
addicione... » ; 89-90 ORIG. ET EFF. – RISM B III, 4 (1992), p.
107-109.- RISM B III, 6 (2003).
Bodley 613 (S.C. 2141)
c.
1100-1150. Orig. Angleterre. Prov. William Harrison (xvie s.) – 33-35v ISID. etym. (exc.) ; 35v-38
GUIDO micr. (exc.) ; 38 NEUM. Punctus ; 38-40 « Ut aiunt periti
artis musicae quod primo... » (éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli...
[Turnhout, 2011], p. 27-31) ; 40v-42v « Cantus legitime factus qui
etiam dicitur accuratus... Omnis tonus autenticus regulariter per suam
diapason... » (éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli...
[Turnhout, 2011], p. 304-307) ; 42v-46r « Qui modorum regulam
diversitatesque tonorum quaerit... Tonus est compositio octo cordarum
quinque tonos... » (éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli...
[Turnhout, 2011], p. 307-311) ; (44r-v+46r-v « Tonus est
composicio octo cordarum... Elevationes autem et depositiones... » éd.
Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli... [Turnhout, 2011], p.
43-46) ; 46r-v « Armonicarum vocum aliae sunt finales
terminales... » (éd. ibid., p. 312) ; 46v-47 « Omnis
vox a prima intensa et remissa... » (éd. Meyer, Notations
intervalliques, p. 535-536) ; 47v-50 « Queri a nonnullis solet
cuius temporibus... » – RISM B III, 4 (1992), p. 109-110.- RISM B III, 6
(2003).
Bodley 842 (S.C. 2575)
c.
1300-1350. Orig. Angleterre. Prov. John Erghome (xve s.) ; Minorites de York. – 1-44v THEINR.
DOV. (44 FIST. Si fistulae I) ; 44v-45 « Tonus est regula que de omni
cantu in fine diiudicat... » (transcription @ TML) ; 45v « Ut pateat evidenter monochordi quot et
quibus... » (transcription @ TML) ; 46v « Primus habet ni ne sic sextus tertius
atque / Septimus octavus, fi dic quartus, <quintus>que
secundus » ; 46v « Proportio autem semitonii ad totum est
superbipartiens... » (transcription @ TML) ; 46v « Da per harmoniam distanciam
planetarum… » (transcription @ TML) ; 47r-v « Nam accipe cordam sonantem ut cordam
cithare... » (transcription @ TML) ; 47v « Quatuor sunt signa per que facile
cognosci potest... » (transcription @ TML) ; 48r-v Richard Cutell, « It is to wit that
then are IX acordis in discant... » (transcription
@ CHMTL) ; 49-59v FRANCO COL. ; 60-62v PS.-FRANCO
comp. ; 62v-73v WILLELM. (67r-v NEUM. Punctum) ; 74-75 « decem
et octo. Inter sedecim et octo decim... » (fragm.) (transcription
@ TML) ; 76 « quinta et descendat per unam vocem
erit... » (fragm.) (transcription @ TML) ; 76-77v « Prima conclusio quod longa possit
imperfectare... » (transcription @ TML) ; 77v-78 Définitions
(transcription @ TML) ; 78 Tableau des proportions – RISM B III, 4
(1992), p. 110-115.- RISM B III, 6 (2003).- Humphreys, Libraries, p. 153
http://image.ox.ac.uk/show-all-openings?collection=bodleian&manuscript=msbodl842
Auct. F.3.13
Fin
du xiiie s. Orig.
Angleterre. Prov. Augustins de Kenilworth – 67-90 BOETH. mus. (fragm.).- RISM B
III, 6 (2003).
Auct. F.3.15 (S.C. 3511, 18854)
xiie s. Orig. Irlande – 20 Diagramme lambdoïde
(éd. Meyer Chr., Diagramme) – RISM B III, 4 (1992), p. 115.- RISM B III,
6 (2003).- Huglo, Diagrammes de Calcidius, 2008, p. 218.
Auct. F.5.25
xiie-xve
s. Orig. Angleterre. Prov. Robert Scott de Christopher – 242 « Unisonus
quasi solus sonus sicut ut ut vel re re… ».- RISM B III, 6 (2003).
Bywater 15
Début
du xvie s. Orig.
Allemagne du Sud ou Italie du Nord – 245v-246 Contrapunctus est duarum vel
plurium vocum debita adinvicem consonantium compositio… ».- RISM B III, 6
(2003).
Canonici Class. Lat. 273 (S.C. 19518)
Vers
1400. Orig. Bologne ? Solidaire de GB-Ob Canon. Misc. 212 – 1-62v BOETH.
mus. ; 63-64 MACROB. (exc.) ; 64-65v MART. CAP. (exc.) ; 69v
Proportions ; 69v nombres du tétracorde des disjointes – RISM B III, 4
(1992), p.115-117.- RISM B III, 6 (2003).- Barbara Haggh, « Ciconia’s
Citations in Nova musica : New Sources as Biography »,
in : Citation and Authority in Medieval and Renaissancemusical culture.
Learning from the Learned, ed. by Suzannah Cark and Elizabeth Eva Leach
(Woodbridge, 2005), p. 45-56, passim.
Canonici Misc. 42 (S.C. 19518)
Fin
du xve s. Orig. Italie
– 1-147 UGOL. URB. ; 151-184 Post differentiarum gradualium et
alleluia... » ; 184-185 MARCH. luc. (exc.). – RISM B III, 4 (1992),
p. 117-118.- RISM B III, 6 (2003).
Canonici Misc. 212 (S.C. 19688)
Vers
1400. Orig. Bologne ? Solidaire de GB-Ob Canon. Class. Lat. 273 – 1
« Enchiridion harmonicum Odonis abatis Clunaciensis » (titre sur
étiquette) ; 1v-2v blancs ; 3-11v MUS. ENCH. ; 11v-30 SCOL.
ENCH. ; 30-31 MON. Super unum ; 31v-39v HUCBALD ; 39v-40 MOD.
Autenticus ; 40-52 AURELIAN. (transcription partielle : CSM 21, p.
136-153) – RISM B III, 4 (1992), p.
118-119.- RISM B III, 6 (2003).- Barbara Haggh, « Ciconia’s Citations in Nova
musica : New Sources as Biography », in : Citation and
Authority in Medieval and Renaissancemusical culture. Learning from the Learned,
ed. by Suzannah Cark and Elizabeth Eva Leach (Woodbridge, 2005), p. 45-56, passim.
Canonici Misc. 339 (S.C. 19815)
c.
1450-1500. Orig. Bologne ? – 15-29v IOH. MUR. spec. (B) ; 30ra
« Intendere diapason est ipsum duplicare... » ; 30rb-30va
« Medietas lineae facit G sol re ut... » ; GB-Ob D'Orville
158 (S.C. 17036) – RISM B III, 4 (1992), p. 119.- RISM B III, 6 (2003).
Digby 17
xiiie-xive
s. Orig. Angleterre – 91-109 « Intervallum est soni gravis acutique
spaciorum habitudo... » – RISM B III, 4 (1992), p. 119.- RISM B III, 6
(2003).
Digby 25 (S.C. 1626)
Vers
1100. Orig. Italie centrale (zone bénéventaine) – 1-31v tonaire (éd. CSM 37, p.
57-128 [ms. O]) ; 32-34v « Quattuor e ptongis constat
diatessaron omnis... » (éd. P. Chr. Jacobsen, Die Carmina...,
p. 125-132) – RISM B III, 4 (1992), p. 120-121.- RISM B III, 6 (2003).- Peter
Christian Jacobsen, Die Carmina des Kardinals Deusdedit (+ 1098/99)
(Heidelberg, 2002 ; Editiones Heidelbergenses, XXXI), p. 41-46.
Digby 90 (S.C. 1691)
xive s. Orig. Angleterre – 1-63v QUAT. PRINC. –
RISM B III, 4 (1992), p. 121.- RISM B III, 6 (2003).-Luminita Florea,
« For the Glory of God and Holy Mother Church : A Modest Compiler and
a Date for Ms. Manchester, Chetham’s Library 6681, De situ universorum » ,
Scriptorium, LVIII (2004), p. 249-259.
http://image.ox.ac.uk/show-all-openings?collection=bodleian&manuscript=msdigby90
Digby 191 (S.C. 1792)
Fin
XIIIe-début xive s.
Orig. Angleterre. Prov. Oxford, Merton College – 68v-70v BOETH. mus.
(Abbreviatur) – RISM B III, 4 (1992), p. 121-122.- RISM B III, 6 (2003).
D'Orville 77 (S.C. 16955)
Début
du xie s. Orig.
Allemagne du Sud – 111v-114 PS.-HIER. ep. ; 114r-v MACROB. (exc.).- RISM B
III, 6 (2003).- Anna A. Novokhatko, The Invectives of
Sallust and Cicero (Berlin, 2009), p. 56 n. 65.
http://bodley30.bodley.ox.ac.uk:8180/luna/servlet/view/search?search=Search&q=D%27orville%2077&QuickSearchA=QuickSearchA&pgs=50&sort=Shelfmark%2CFolio_Page%2CRoll_%23%2CFrame_%23
D'Orville 158 (S.C. 17036)
xie s. Orig. Nord de la France ? – 114 HERMANN.
vers. ; 114 HERMANN. expl. ; 120-121 MON. Mon. divisurus.- RISM B
III, 6 (2003).
+ Junius 25 (S.C. 5137)
Fin viiie, début ixe s. 194 f.- f. 60-86 premier
quart du ixe s., orig.
Allemagne du Sud Ouest, prov. Murbach (Bischoff). Prov. Marcus Zuerius
Boxborn ; Isaac Vossius ; Franz Junius. Ms. composite. Aethicus, Cosmographia.
60v-86r Alcuinus, De rethorica, De dialectica ; 86r-v
PS.-HIER. ep. ; 87r Glossaire ; 116r Hymnes, ISID. etym. (fragm.),
Donatus, etc. – E. Sievers, Die Murbacher Hymnen (Halle, 1874), p.
1-10.- Bischoff, Katalog, t. 2 (2004), p. 365 (n° 3800)
http://bodley30.bodley.ox.ac.uk:8180/luna/servlet/view/all/what/MS.+Junius+25/
(partiel)
http://opus.ub.hu-berlin.de/repertorium/browse/manuscript/7785?_bc=7437.S1.6637.7785
(description sommaire et bibl.)
Lat. liturg. a. 5
Vers
1400. Orig. inconnue – 1-5 « Omnis cantus ecclesiasticus… ».- RISM B
III, 6 (2003).
Lat. liturg. b. 7
Fin
du xive s. Orig.
Allemagne – 103 « Primus ut iste sonus tonus est tibi vociferandus... » ;
103 « Prima etate seculi creatus est Adam... » ; 104v
HERMANN. mod. ; 104v TON. Vatic. (fragm.) – RISM B III, 4 (1992), p. 122.-
RISM B III, 6 (2003).
Lat. misc. d. 83
63-64
« How many cordys be ther of dyscant? Be ther ix... » (transcription
@ CHMTL) .- Andrew Wathey, « Notes on Discant and Mensuration
from Fifteenth-Century » , in Trent'anni di ricerche
musicologiche. Studi in onore di F. Alberto Gallo (Roma, 1996), 63-72.
Laud. Lat. 118 (S.C. 1597)
c.
830-870 ; c. 850-875 (Teeuwen, Harmony, p. 127). Orig. Ouest
de la France ; Auxerre ? (Teeuwen, p. 127, 130) – MART. CAP.
(GLOSS. Mart. Cap.) ; 91 MACROB. (exc.) – RISM B III, 4 (1992), p. 122.-
RISM B III, 6 (2003).- Teeuwen, Harmony, 2002, p. 80, 81 (repr. f. 1r),
127-131, 336-337 (repr. f. 11v et 12r, avec not. neumatique aquitaine), passim.
Laud. Misc. 398 (S.C. 1294)
Fin xiie - début xiiie s. Orig. inconnue.
Prov. abbaye cistercienne d'Ourscamp – 22r-v « Vocum septena coniunctio
sat sit amena… ».- RISM B III, 6 (2003).
Laud. Misc. 644 (S.C. 1487)
c.
1250-1300. Orig. cathédrale ou diocèse de Bayeux, France – 139-142 BOETH. mus.
(Abbreviatur) – RISM B III, 4 (1992), p. 122-123.- RISM B III, 6 (2003).
Lyell 57
première
moitié du xie s. Orig.
Allemagne du Sud. Prov. Tegernsee, Abbaye bénédictine ; puis Maihingen,
Allemagne – 5v REG. PRUM. (exc.) ; 6-7 MON. Mon. divisurus – RISM B III, 4
(1992), p. 123-124.- RISM B III, 6 (2003) (f. 4r-7r).- Krämer,
Handschriftenerbe, p. 755.
Rawl. C. 270 (S.C. 12130)
Vers
1100. Orig. Nord-Est de la France ou Sud de l'Angleterre – 1-3 VERS. Ars
est ; 3-9v PS.-OSBERN. (6v-7 « Sicut signa et menses... » éd.
Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli... [Turnhout, 2011], p. 82) ;
9v-10v MON. Prius dividenda ; 10v MON. Totam tabulam ; 11-12 FIST.
Mensuram et (14v: Mensura isto modo finita...) ; 12 FIST. Si fistulae I
(exc.) ; 12 FIST. Fistulae si ; 12 CYMB. Quicumque vult ; 13
CYMB. Sonitum ; 14r-v FIST. Primam fist. IV ; 15 « Tonus
intensus hoc modo annotatus erit... » (reprod. fac-sim. DMA.A.Xb abb.
1 ; transcription des signes p. 48) ; 15 HERMANN. expl. ; 15v
VERS. Quisquis velis ; 15v-16 Gerbertus, Epistola ad Constantinum,
p. 29-30 ; 16v-17 PROP. Prop. est duarum ; 17r-v PROP. Prop. est
rerum ; 17v-18 PROP. Partes quidem ; 18-19 PROP. Est autem – RISM B
III, 4 (1992), p. 124-126.- RISM B III, 6 (2003).
Seld. supra 25 (olim 3413)
Début
du xiie s. (f.
45-75) ; xiiie s.
(f. 94-129). Orig. Canterbury, St. Augustin. Prov. John of London, W. Patten,
John Selden – 1-43 BOETH. arithm. ; 45-92v BOETH. mus. ; 115
« Ad primum quantilibet ponderis ceram apprende… » ; 115v
diagrammes.- RISM B III, 6 (2003).
OXFORD, Corpus Christi College Library
(GB-Occ)
44
xive s. Orig. Angleterre – 194ra « Dum domino
psalles. Psallendo tu tria serves… » ; 194-212 Tonaire selon l’usage
de Sarum (éd. Frere @ TML).- RISM B III, 6 (2003).- Frere, Bibliotheca,
I, p. 153, n° 501.- Huglo, Tonaires, p. 346.
118
Fin
du xiie s. Orig.
Angleterre (?). Prov. Robertus Greene de Welbe ; Johannes Dee – 3-55v
BOETH. mus. ; 56r-v Gerbertus, Epistolae ad Constantinum (éd. Bubnov,
Gerbertus, p. 29-30 et 30-31) ; 57-101v BOETH. arithm..- RISM B III, 6
(2003).- Hochadel, Commentum, 2002, p. XXXII-XXXIII.- Bernhard/
Bower, Glossa (Kommentar- und Registerband, 2011), p. 66.- Gilles Rico, Music in the
Arts Faculty of Paris in the Thirteenth and Early Fourteenth Centuries (Christ Church College, D. Phil. Thesis, University of
Oxford, 2005 - http://www.diamm.ac.uk/redist/pdf/RicoFull.pdf), p. 82.
224
xiie s. (142-188v) ; xiiie s. (69v-113). Orig. Couvent Ste-Marie de
York (pour les f. 69-113) – 1-41 BOETH. arithm. ; 69v-113 BOETH.
mus. ; 142-188v BOETH. mus..- RISM B III, 6 (2003).
283
xiie-xiiie
s. (avant 1277 ; 1266-1277 pour les f. 156-171). Orig. Paris (f.
156-171) ; inconnue pour les f. 2v-3. Prov. Guillaume de Clara
(Canterbury, Paris) – 2v « Primi toni prima differentia duas habet
initiales… » (éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli...
[Turnhout, 2011], p. 313-314) ; 2v « Diapente currit ad finem
moncordi... » (éd. ibid., p. 314) ; 3r-v « Quod deest
duobus tonis ad complendum… » (cf. Steglich, Quaestiones 2, p.
87) ; « Si vis videre si CCXLIII ad XXLVI reddant semitonium et minus
semitonii… » (éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli...
[Turnhout, 2011], p. 314-315) ; « De Macrobio. Liber dicit quod
semitonium... habitudinem semitonii venies » (éd. Peden, Exercises,
p. 401-403) ; « Quemadmodum sesqualterum et sesquitertium...
dyatessaron consonantia » (éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli...
[Turnhout, 2011], p. 315) rism b 3/6.
OXFORD, Jesus College (GB-Ojec)
GB-Ojec
4
xiie s. Orig. Angleterre (?). Prov. abbaye
bénédictine de Pershore – 59-77 BOETH. mus. (fragm.).- RISM B III, 6 (2003).
OXFORD, Magdalen College (GB-Omc)
GB-Omc
Lat. 19
xiie s. Orig. non déterminée – 1v-78 BOETH.
mus. ; 78r-v FIST. Fistulae si I – RISM B III, 4 (1992), p. 126.- RISM B
III, 6 (2003).
OXFORD, St. John's College (GB-Ojc)
150
xie (1-24), xiie
s. (25-43). Orig. Sud de la France – 1-10 GUIDO micr. ; 10-14 GUIDO
reg. ; 14-15 GUIDO prol. ; 15-17+22-24 GUIDO ep. ; 17-22 PS.-ODO
dial. ; 24 « Ad iudicium primi toni haec antiphona ponitur... » (éd.
Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli... [Turnhout, 2011], p.
316) ; 24 GUIDO ep. (exc.) ; 24 « Dic mihi quot formae sunt
cantus... » (éd. ibid., p. 316) – RISM B III, 4 (1992), p.
126-128.- RISM B III, 6 (2003).
188
Fin du
xiiie s. Orig.
Angleterre. Prov. Christophorus Carreus ; Nicolas Lymbe. – 16-17v
« De tonorum agnitionibus et singularum differentiarum... » ;
54ra-va « Intentio huius auctoris est tractare de septem discriminibus
vocum... quia ex proportionibus eorumdem constat numerorum » (Accessus
du Micrologus ; éd. Hirschmann, Accessus, 2001, p.
165-169, @ TML) ; 54va « Hic quid sit tonus et cetere
consonancie videndum est... » ; 56 NEUM. Punctus ; 57-71v GUIDO
micr. (57r « Ratio musice vel prologus... » prologue édité par Hirschmann,
Accessus, 2001, p. 170-171 @ TML ;
f. 60r-v gloses du cinquième chapitre, éd. ibid., p. 173-174) ;
71v-72 AURELIAN. (exc.) ; 73-77 GUIDO reg. ; 77-78v GUIDO
prol. ; 79-84v GUIDO ep. ; 84v MOD. Omnes authenti (éd. Chr. Meyer,
Sh. Nishimagi, Tractatuli... [Turnhout, 2011], p. 56-57) ; 84v-85
INTERV. Diapason (éd. Chr. Meyer, Sh. Nishimagi, Tractatuli...
[Turnhout, 2011], p. 33-37) ; 85v-86 « Qui grece dicitur plagis
proti... » ; 86v-87 « None dicitur a grece quod est
nus... » ; 86v « Quinque tetracorda sunt monocordi.
Hipate... » ; 86v « Proslambanomenos id est adquisitus, hypate
hypaton... » ; 86v-87 « Unusquisque sonus autentus a suo
finali... » ; 87r « Acuminum suorum luculenta ingenia
veteris... » ; 88r-v FIST. Longissimam ; 88v-89 CYMB. Quicumque
vult ; 89-90v SCOL. ENCH. (exc.) ; 90v-91r « Primus vero
modus... » ; – RISM B III, 4 (1992), p. 128-132.- RISM B III, 6
(2003).- Hirschmann, Accessus, 2001, passim.
OXFORD, Trinity College (GB-Otc)
1
xve s. Orig. inconnue. Prov. Thomas Pope – 1-85
BOETH. mus.- RISM B III, 6 (2003).- Bernhard/ Bower, Glossa (Kommentar-
und Registerband, 2011), p. 66.
47
xiie s. Orig. inconnue. Prov. Pershore ;
Thomas Pope – 48-71 BOETH. arithm. ; 71v-100v BOETH. mus..- RISM B III, 6
(2003).- Hochadel, Commentum, 2002, p. XXXI.
PARKMINSTER, St. Hugh's Charterhouse (GB-PM)
A 33
Première moitié du xiie s. (avant 1140). Orig.
Lyon ? – 1-7 PS.-ODO dial. ; 7 GUIDO prol. (exc.) ; 7v HERMANN.
mod. ; 197-199 TON. Parkm. – RISM B III, 4 (1992), p. 132-133.- RISM B
III, 6 (2003) - Olivier Cullin, « Notations in Carthusian liturgical
books : preliminary remarks » , in : The Calligraphy of
Medieval Music, John Haines ed. (Turnhout, 2011), p. 177.
SALISBURY, Cathedral Library (GB-SB)
175
Fin
du xive s. –
199v-216r: Tonaire selon l’usage de Sarum (éd. Frere @ TML).- Frere, Bibliotheca, I, p. 153, n° 501.- Huglo,
Tonaires, p. 346.